بررسی جنبش دهقانان گیلان در عصر مشروطه

پایان نامه
چکیده

از رویدادهای سیاسی و اجتماعی مهم ایران در دوره مشروطه خیزش دهقانان گیلان بر ضد مالکان و مناسبات فئودالی است . در پی وقوع انقلاب مشروطه و انتشار پیام مشروطیت و نفوذ افکار آزادی خواهی از شهرها به روستاهای گیلان ، روستاییان این سامان به بیداری و هشیاری طبقاتی دست یافته و بر ضد مالکان ، مباشران و نظام ظالمانه ارباب – رعیتی به حرکت درآمدند . جنبش دهقانان که در ابتدا با امتناع از پرداخت بهره مالکانه همراه بود ، خیلی زود در سرتاسر گیلان گسترش یافت . در این میان چند نقطه از گیلان از جمله رشت ، تالش و لشت نشاء به کانون های اصلی جنبش دهقانان مبدل شدند . در فرآیند جنبش ، اعتراض دهقانان خصلت انقلابی به خود گرفت و رعایا به طور قهرآمیز با مالکان ، حکومت گیلان و مأموران و سربازان اعزامی از پایتخت وارد کشمکش و ستیز شدند و با بیرون راندن مالکان از املاکشان بر زمین ها و اموال آن ها چنگ انداختند . در پی ریزی و سازماندهی این جنبش تشکیلات اجتماعیون – عامیون گیلان از جمله انجمن های عباسی نقش اصلی را داشتند و برخی از اعضای این انجمن مانند رحیم شیشه بر و سیدجلال شهرآشوب ، رهبری جنبش دهقانان را بر عهده گرفتند . دهقانان در روند جنبش با تشکیل انجمن های محلی بلوکات کوشش نمودند تا قدرت سیاسی را در روستاها به دست گیرند و بدین گونه دست مالکان را از روستاها کوتاه نمایند . جنبش دهقانان بیش و پیش از همه واکنش مالکان را برانگیخت . آنان با تشکیل انجمن مالکین گیلان در صدد مهار و سرکوب جنبش دهقانان برآمدند . در همین راستا دولت و مجلس مشروطه ، انجمن ولایتی و حکمرانان گیلان به پشتیبانی از مالکان برخاستند و برای جلوگیری از تعمیق و گسترش خیزش و مهار آن وارد عمل شدند . با پیش آمدن استبداد صغیر زمین? کامل سرکوب جنبش دهقانی فراهم شد و مالکان و سردار افخم حکمران وقت گیلان با به کار گیری زور و خشونت، موفق به سرکوب خیزش دهقانان که بیش از دو سال به طول انجامیده بود ، شدند . در پژوهش حاضر نگارنده با بهره گیری از منابع و اسناد برجای مانده از دوره قاجار و مشروطه و تحقیقات مورخان و پژوهشگران تاریخ معاصر برای نخستین بار به طور مستقل و مفصل جنبش دهقانان گیلان در عصر مشروطه را مورد بررسی قرار داده و زوایا و ابعاد گوناگون آن را روشن نموده است .

۱۵ صفحه ی اول

برای دانلود 15 صفحه اول باید عضویت طلایی داشته باشید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

جنبش دهقانی گیلان در عصر مشروطه

مشخص نبودن منابع دهقانان در سطح ملی و مشکلات سازماندهی آنان در روستاهای جدا و پراکندة ایران مانع از آن شد که دهقانان به عنوان یک طبقه در جریان انقلاب مشروطیت شرکت داشته باشند اما در عصر مشروطه، جنبش‌های دهقانی چندی در برخی از مناطق کشور رخ داد. سرزمین گیلان یکی از مناطقی بود که دهقانان آن، به‌طور جدی، تقریباً در سراسر منطقه، درگیر جنبش دهقانی بر علیه اربابان بودند. دهقانان در طی جنبش اقدامات متف...

متن کامل

دهقانان در جنبش مقاومت تبریز (عصر استبداد صغیر)

جنبش مقاومت تبریز، برای اعادة مشروطیت شکل گرفت. مجاهدان به رهبری ستارخان و باقرخان به دفاع از مشروطیت برآمدند. مخالفان مشروطه در تبریز، با آگاهی از به توپ بستن مجلس، به دنبال محو آثار و نشانه‌های مشروطیت و سلطه بر شهر بودند. پایگاه اجتماعی مجاهدان، فرودستان شهر بود. از همان آغاز، روستاییان هم در معرض قتل و غارت مخالفان مشروطه قرار داشتند. دهقانان با ستارخان ارتباط برقرار کردند و دسته‌های مجاهدا...

متن کامل

دهقانان در جنبش مقاومت تبریز (عصر استبداد صغیر)

جنبش مقاومت تبریز، برای اعادة مشروطیت شکل گرفت. مجاهدان به رهبری ستارخان و باقرخان به دفاع از مشروطیت برآمدند. مخالفان مشروطه در تبریز، با آگاهی از به توپ بستن مجلس، به دنبال محو آثار و نشانه های مشروطیت و سلطه بر شهر بودند. پایگاه اجتماعی مجاهدان، فرودستان شهر بود. از همان آغاز، روستاییان هم در معرض قتل و غارت مخالفان مشروطه قرار داشتند. دهقانان با ستارخان ارتباط برقرار کردند و دسته های مجاهدا...

متن کامل

نقش عوامل اقتصادی در شکل‌گیری جنبش مشروطه گیلان(بین سال‌های 1290 تا 1327 هـ. ق)

گیلان به‌عنوان یکی از مناطق مهم مشروطه‌خواه در ایران، همواره توجه پژوهشگران را به خود جلب نموده است. هدف اصلی تحقیق، تبیین مسائل و معضلات اقتصادی و معیشتی جامعه شهری و روستایی گیلان در آستانه انقلاب مشروطه است. لذا مسئله اصلی تحقیق این است، شرایط و موقعیت اقتصادی جامعه گیلان، تا چه اندازه در شکل‌گیری جنبش مشروطه (بین سال‌های 1290 تا 1327 هـ. ق) تأثیر داشته است؟ در این پژوهش با روش توصیفی و تحلی...

متن کامل

آیا جنبش مشروطه آغازى دارد؟ خوانشى فوکویى از جنبش مشروطه و نقش روشنفکران در آن

جنبش مشروطه از چه زمانى آغاز شد؟ آیا مى‌توان یک آغازگاه براى جنبش مشروطه تعیین کرد؟ کدام یک از نیروهاى اجتماعى فعال در بستر اجتماعى ایران جرقه این جنبش را زدند؟ این‌ها پرسش‌هایى است که در این مقاله به آن‌ها پرداخته مى‌شود. در این راه، ضمن مرور مواضع متفاوت روایى، پیوست انگار، گسست انگار، و بسگانه انگار به مقوله تاریخ‌پژوهى و نقد دیدگاه‌هاى برگسون و برودل و گورویچ، با تکیه بر رویکرد تبارشناختى ف...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید

ذخیره در منابع من قبلا به منابع من ذحیره شده

{@ msg_add @}


نوع سند: پایان نامه

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه پیام نور - دانشگاه پیام نور استان تهران - دانشکده علوم انسانی

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023